行列式是线性代数的核心工具,贯穿矩阵运算、特征值计算与微分方程求解。本文系统梳理2.1节核心考点,结合公式速查与典型例题,助你高效突破行列式难点!
转置 : ∣ A T ∣ = ∣ A ∣ |A^T |= |A| ∣AT∣=∣A∣
行交换 : 交换两行,行列式变号 ;交换第1、2行, ∣ A ∣ → − ∣ A ∣ |A| \to -|A| ∣A∣→−∣A∣
数乘 : 某行乘以 k k k,行列式变为 k ∣ A ∣ k|A| k∣A∣ ;第3行乘2, ∣ A ∣ → 2 ∣ A ∣ |A| \to 2|A| ∣A∣→2∣A∣
行加法 : 某行加上另一行的 k k k 倍,行列式不变; r 1 ← r 1 + k r 2 r_1 \leftarrow r_1 + k r_2 r1←r1+kr2
分块对角矩阵: ( A 0 0 B ) = ∣ A ∣ ⋅ ∣ B ∣ \begin{pmatrix} A & 0 \\ 0 & B \end{pmatrix}= |A| \cdot |B| (A00B)=∣A∣⋅∣B∣
技巧:将其他行(列)加到目标行(列),提取公因子。
示例:
D = ∣ 1 2 3 2 3 1 3 1 2 ∣ → r 1 + r 2 + r 3 ∣ 6 6 6 2 3 1 3 1 2 ∣ = 6 ∣ 1 1 1 2 3 1 3 1 2 ∣ D = \begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 3 & 1 \\ 3 & 1 & 2 \end{vmatrix} \xrightarrow{r_1 + r_2 + r_3} \begin{vmatrix} 6 & 6 & 6 \\ 2 & 3 & 1 \\ 3 & 1 & 2 \end{vmatrix} = 6 \begin{vmatrix} 1 & 1 & 1 \\ 2 & 3 & 1 \\ 3 & 1 & 2 \end{vmatrix} D= 123231312 r1+r2+r3 623631612 =6 123131112
形式:
D = ∣ 0 0 ⋯ a 1 n 0 0 ⋯ a 2 n ⋮ ⋮ ⋱ ⋮ a n 1 a n 2 ⋯ 0 ∣ D = \begin{vmatrix} 0 & 0 & \cdots & a_{1n} \\ 0 & 0 & \cdots & a_{2n} \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{n1} & a_{n2} & \cdots & 0 \end{vmatrix} D= 00⋮an100⋮an2⋯⋯⋱⋯a1na2n⋮0
解法:按第一行展开,得 D = ( − 1 ) n + 1 a n 1 ⋅ M n 1 D = (-1)^{n+1} a_{n1} \cdot M_{n1} D=(−1)n+1an1⋅Mn1。
形式:
D = ∣ a 11 a 12 ⋯ a 1 n a 21 a 22 ⋯ 0 ⋮ ⋮ ⋱ ⋮ a n 1 0 ⋯ 0 ∣ D = \begin{vmatrix} a_{11} & a_{12} & \cdots & a_{1n} \\ a_{21} & a_{22} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{n1} & 0 & \cdots & 0 \end{vmatrix} D= a11a21⋮an1a12a22⋮0⋯⋯⋱⋯a1n0⋮0
解法:将第 i i i 列乘 − a i 1 a 1 j -\frac{a_{i1}}{a_{1j}} −a1jai1 加到第1列( i ≥ 2 i \geq 2 i≥2),化为上三角。
公式:
V n = ∏ 1 ≤ i < j ≤ n ( x j − x i ) V_n = \prod_{1 \leq i < j \leq n} (x_j - x_i) Vn=1≤i<j≤n∏(xj−xi)
示例:
∣ 1 1 1 x 1 x 2 x 3 x 1 2 x 2 2 x 3 2 ∣ = ( x 2 − x 1 ) ( x 3 − x 1 ) ( x 3 − x 2 ) \begin{vmatrix} 1 & 1 & 1 \\ x_1 & x_2 & x_3 \\ x_1^2 & x_2^2 & x_3^2 \end{vmatrix} = (x_2 - x_1)(x_3 - x_1)(x_3 - x_2) 1x1x121x2x221x3x32 =(x2−x1)(x3−x1)(x3−x2)
步骤:
公式: ∣ A ∣ = ∏ i = 1 n λ i |A| = \prod_{i=1}^n \lambda_i ∣A∣=∏i=1nλi( λ i \lambda_i λi 为特征值)。
示例:
若 A A A 的特征值为 1 , 2 , 3 1, 2, 3 1,2,3,则 ∣ A ∣ = 1 × 2 × 3 = 6 |A| = 1 \times 2 \times 3 = 6 ∣A∣=1×2×3=6。
公式:
A ∗ = ( A 11 A 21 ⋯ A n 1 A 12 A 22 ⋯ A n 2 ⋮ ⋮ ⋱ ⋮ A 1 n A 2 n ⋯ A n n ) A^* = \begin{pmatrix} A_{11} & A_{21} & \cdots & A_{n1} \\ A_{12} & A_{22} & \cdots & A_{n2} \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ A_{1n} & A_{2n} & \cdots & A_{nn} \end{pmatrix} A∗= A11A12⋮A1nA21A22⋮A2n⋯⋯⋱⋯An1An2⋮Ann
公式:
行列式等于它的任一行(列)的各元素与其对应的代数余子式的乘积之和:
∣ A ∣ = ∑ j = 1 n a i j A i j ( 按第 i 行展开 ) |A| = \sum_{j=1}^n a_{ij} A_{ij} \quad (\text{按第 } i \text{ 行展开}) ∣A∣=j=1∑naijAij(按第 i 行展开)
或
∣ A ∣ = ∑ i = 1 n a i j A i j ( 按第 j 列展开 ) |A| = \sum_{i=1}^n a_{ij} A_{ij} \quad (\text{按第 } j \text{ 列展开}) ∣A∣=i=1∑naijAij(按第 j 列展开)
示例:
计算行列式 D = ∣ 1 2 3 4 ∣ D = \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \end{vmatrix} D= 1324 按第一行展开:
D = 1 ⋅ A 11 + 2 ⋅ A 12 = 1 ⋅ 4 − 2 ⋅ 3 = − 2 D = 1 \cdot A_{11} + 2 \cdot A_{12} = 1 \cdot 4 - 2 \cdot 3 = -2 D=1⋅A11+2⋅A12=1⋅4−2⋅3=−2
公式:
行列式某一行(列)的元素与另一行(列)对应元素的代数余子式乘积之和为零:
∑ j = 1 n a i j A k j = 0 ( i ≠ k ) \sum_{j=1}^n a_{ij} A_{kj} = 0 \quad (i \neq k) j=1∑naijAkj=0(i=k)
或
∑ i = 1 n a i j A i l = 0 ( j ≠ l ) \sum_{i=1}^n a_{ij} A_{il} = 0 \quad (j \neq l) i=1∑naijAil=0(j=l)
示例:
设行列式 D = ∣ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ∣ D = \begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 4 & 5 & 6 \\ 7 & 8 & 9 \end{vmatrix} D= 147258369 ,计算第一行与第二行代数余子式的乘积和:
1 ⋅ A 21 + 2 ⋅ A 22 + 3 ⋅ A 23 = 0 1 \cdot A_{21} + 2 \cdot A_{22} + 3 \cdot A_{23} = 0 1⋅A21+2⋅A22+3⋅A23=0
∣ ( A 0 0 B ) ∣ = ∣ A ∣ ⋅ ∣ B ∣ \left| \begin{pmatrix} A & 0 \\ 0 & B \end{pmatrix} \right| = |A| \cdot |B| (A00B) =∣A∣⋅∣B∣
∣ ( A C 0 B ) ∣ = ∣ A ∣ ⋅ ∣ B ∣ \left| \begin{pmatrix} A & C \\ 0 & B \end{pmatrix} \right| = |A| \cdot |B| (A0CB) =∣A∣⋅∣B∣
公式:
∣ A ∣ = ∏ i = 1 n λ i |A| = \prod_{i=1}^n \lambda_i ∣A∣=i=1∏nλi
示例:
若 A A A 的特征值为 2 , − 1 , 3 2, -1, 3 2,−1,3,则 ∣ A ∣ = 2 × ( − 1 ) × 3 = − 6 |A| = 2 \times (-1) \times 3 = -6 ∣A∣=2×(−1)×3=−6。
∣ A ∗ ∣ = ∣ A ∣ n − 1 |A^*| = |A|^{n-1} ∣A∗∣=∣A∣n−1
∣ A − 1 ∣ = 1 ∣ A ∣ |A^{-1}| = \frac{1}{|A|} ∣A−1∣=∣A∣1
总结:行列式的核心在于灵活运用性质化简计算,结合特征值与分块技巧可大幅提速。掌握抽象矩阵的行列式规律,是突破高阶题目的关键!
评论区互动:需要更多例题或深入解析,欢迎留言交流!